Waarom is het zo moeilijk om duizenden werkzoekenden, met of zonder uitkering, aan een baan te helpen die bij hen past? De mismatch op de arbeidsmarkt knelt steeds meer. Het slechte nieuws: er is geen eenvoudige oplossing. Het goede nieuws: er zijn initiatieven die positieve resultaten laten zien. Rode draad is investeren in persoonlijke contacten en meer uitgaan van skills.
‘Hoe doorbreken we de arbeidsmarktparadox?’. Zo luidde de titel van de eerste bijeenkomst van het Netwerk naar Werk in Utrecht op 18 mei. Sprekers en deelnemers bespraken de laatste cijfers over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en wisselden veelbelovende praktijkvoorbeelden uit.
De arbeidsmarkt moet bewegen, anders kunnen we de problemen van deze tijd niet oplossen. ‘Denk aan de energietransitie, de (naweeën van de) coronapandemie of de digitale transitie’, stelt Ronald Dekker, arbeidseconoom bij TNO Healthy Living. Oplossingen vindt hij in beter werkgeverschap; organisaties moeten mensen binden en boeien. Verder is het belangrijk om bij werving de skills en competenties van kandidaten veel zwaarder te laten wegen dan opleiding of cv. Een Leven Lang Ontwikkelen (LLO) verdient meer steun en aandacht. Daarnaast kan een lerend netwerk van de betrokken (zowel private als publieke partijen) sociale innovaties vaart geven.
De tekst gaat verder onder deze video.
‘Mensen die al een baan hebben kun je uitdagen om een stap te zetten en het niet af te laten hangen van toeval’, zegt hij. ‘Als je uitgaat van skills, geeft dat meer opties voor functies die bij je passen. Mensen kunnen vaak veel meer dan ze denken.’ Ook voor werkgevers is dat een uitdaging, want de waslijst aan wensen en eisen die je vaak in een vacaturetekst ziet, sluit veel mensen uit, denkt Dekker. ‘Ook zij zouden scherper moeten nagaan wat ze nu echt nodig hebben.’ Lees meer in de whitepaper Skills gevraagd! van TNO Gezond leven & werk.
Probleem in de IT-sector is dat mensen niet weten welke mogelijkheden en banen er zijn. ‘Het is een zwart gat’, zegt Ruben Nieuwenhuis, managing director bij Techconnect. Daarom ontwikkelde hij een carrièrepad, een kleurrijk overzicht waarmee mensen zich kunnen oriënteren op een baan in de sector. Bedrijven zijn bereid opleidingen te betalen en bieden baangarantie.
Het begint met een korte introductie (met video’s) om de grote variatie aan functies te zien. Dan kunnen kandidaten een training volgen van vier weken en de baan uitproberen. In de laatste stap worden obstakels weggenomen: dat kan iets praktisch zijn als een laptop, zodat een kandidaat aan de slag kan in een nieuwe baan. Nieuwenhuis vindt het belangrijk om niet alleen mensen met een uitkering naar werk te begeleiden: ‘Wij willen mensen op niveau brengen, zodat zij een stap in hun carrière kunnen maken.’ Bekijk het initiatief op Techgrounds.
Het kan iedereen zo maar overkomen, is de ervaring van Liesbeth Roeland, manager bij Omzien. Ziekte of een ongeluk kan je loopbaan doen stilstaan. Toch is het goed mogelijk om een passende job te vinden. Bij Omzien, arbeidsbemiddelaar met oog voor sociaal ondernemen, is een methodiek ontwikkeld die de zelfstandigheid, stabiliteit en prestatiedrang van kandidaten in kaart brengt, de T-3 test. Ook kan de organisatie de werkgeversrol op zich nemen om de stap naar werk gemakkelijker te maken voor de werkgever. Zo kan Omzien een kwalitatieve, duurzame match maken. Liesbeth Roeland: ‘Het allerbelangrijkste is de mens te zien achter de kandidaat. Met kennis van hun talent, kunnen wij hen helpen aan een passende baan, eventueel met begeleiding.’ Kijk voor meer informatie op www.omzien.nl.
Voor nieuwkomers in Nederland is de arbeidsmarkt ook niet zo gemakkelijk te betreden. Velen werken onder hun niveau. ‘Opleiding en werkervaring die zij in het buitenland hebben opgedaan, telt vaak niet mee. Culturele verschillen kunnen ook een barrière zijn’, vertelt Soraya Shawki, onderzoeker en community builder bij OpenEmbassy en betrokken bij het platform Nieuwkomers & Werk. Zij onderzocht de obstakels en kansen voor nieuwkomers op de arbeidsmarkt. Door begeleiding van kandidaten en contacten met werkgevers zijn er ook positieve initiatieven ontstaan. Zo werken nieuwkomers bijvoorbeeld als echocardiografen in het ziekenhuis; voor deze functie is namelijk geen BIG-registratie nodig. Kijk voor meer informatie op https://nieuwkomersenwerk.nl/.
Hoe zorg je ervoor dat je mensen niet uitsluit op basis van hun beperking of achtergrond? Ook hier is de conclusie dat het belangrijk is om te kijken naar de skills van mensen. Je kunt in contact komen met een grote groep mensen die niet staan ingeschreven als werkzoekend door je aan te sluiten bij informele netwerken en sleutelpersonen te benaderen, zo is een tip. Open hiring, of onderzoeken of werknemers iets meer uren willen werken: het zijn voorbeelden van een persoonlijke benadering, creatief zijn. TNO-onderzoeker Dekker: ‘Dat is nodig want er is niet één oplossing. Sociale innovatie, slimmer werken: het kan allemaal bijdragen om de arbeidstekorten aan te pakken. Voor sommige oplossingen is meer tijd nodig, een langetermijnvisie en goed werkgeverschap.’
Platform Naar Werk is vooral bedoeld voor loopbaanprofessionals. Mensen uit zowel de praktijk, beleid als onderzoek kunnen zich aansluiten bij Netwerk Naar Werk. Met als doel dat partijen elkaar vinden om samen tot concrete, intensieve samenwerking te komen. De volgende bijeenkomst is in voorbereiding. Houd actueel in de gaten voor meer informatie.
